تصفیه فاضلاب
مراحل تصفیه فاضلاب شهری و فرآیندهایی که سعی در حذف مواد آلاینده موجود در پساب محیط های مسکونی و تجاری دارند، تاثیر بسیار زیادی بر حفاظت از محیط زیست دارند. به عبارت دیگر، پشت سرگذاشتن و طی کردن مراحل تصفیه فاضلاب شهری (تصفیه فاضلاب بهداشتی و انسانی) در نهایت منجر به بهبود کیفیت فاضلاب می گردد. به طوری که می توان این فاضلاب را برای مصارف کشاورزی و باغبانی و بدون نگرانی بابت وجود آلاینده های شیمیایی و بیولوژیکی در آنها استفاده کرد.
اصلی ترین مراحل تصفیه فاضلاب شهری
- مرحله تصفیه مقدماتی فاضلاب شهری (آشغالگیری)
از مهم ترین و اصلی ترین مراحل تصفیه فاضلاب شهری حدف مواد جامد معلق بزرگ می باشد که عدم توجه به آن در نهایت منجر به آسیب وارد شدن به تجهیزات مختلف از قبیل پمپ ها می شود. به همین منظور می توان از انواع آشغالگیر دستی و آشغالگیر مکانیکی استفاده کرد. آشغالگیرها به صفحات توری یا میله ای گفته میشود که در مسیر ورودی فاضلاب نصب شده و مانع از عبور ذرات جامد معلق بزرگ مانند تکه های چوب و پارچه و غیره می شوند. پس از انباشته شدن ذرات معلق بزرگ بر روی این صفحات به صورت دستی یا مکانیکی فرآیند جمع آوری مواد انباشته شده از روی آشغالگیر انجام خواهد شد. این مرحله به عنوان پیش تصفیه در تمام تصفیه خانه ها موجود بوده و تاثیر مستقیم بر افزایش طول عمر تجهیزات تصفیه خانه خواهد داشت.
- مرحله دانه گیری فاضلاب
آشغالگیرها قادر به جمع آوری مواد جامد با اندازه های نسبتا بزرگ می باشند و ذرات و دانه های شن و ماسه به راحتی از آنها عبور می کنند. با توجه به تاثیر منفی این ذرات بر پمپ و سایر دستگاه ها و خطوط انتقال فاضلاب، لازم است با روش های مختلف حذف گردند. به همین منظور از دستگاه های دانه گیر استفاده میشود. حوضچه های دانه گیر که در مسیر انتقال فاضلاب طراحی و پیاده سازی میشوند بر اساس شرایط و کیفیت فاضلاب در انواع مختلف کم عمق، عمیق، دایره ای شکل می باشند. این دانه گیرها ممکن است به صورت جریان های چرخشی و گردابی ذرات ریز را از سیال موجود در تصفیه خانه جدا نماید.
- مرحله ته نشینی فاضلاب شهری
از دیگر مراحل مهم تصفیه فاضلاب شهری ته نشینی ذرات معلق بوده. به همین منظور حوضچه یا مخازن ته نشینی پیاده سازی میشود که با گذر زمان به ذرات فرصت می دهد تا در کف استخر ته نشین شوند. پس از ته نشین شدن این ذرات که تقریبا 70 درصد از ذرات معلق در فاضلاب می باشند، به روش های مختلف باید لجن های کف استخر تخلیه گردند. با توجه به ساختار کلی استخر (دایره ای یا مستطیلی) از پل های ته نشینی و لجن روب با ویژگی های مختلف می توان استفاده نمود. پل های ته نشینی دارای انواع مختلفی از قبیل پل لجن روب رفت و برگشتی، نیم پل ته نشینی و پل لجن روب دوار می باشد.
مرحله تصفیه ثانویه فاضلاب شهری (حدف مواد بیولوژیکی)
تمام مراحل انجام شده تا این بخش با هدف حذف مواد جامد و معلق بوده و تاثیری بر کیفیت فاضلاب از نظر میزان باکتری و میکروارگانیسم ها در آن ندارند. انجام فرآیندهای بیولوژیکی مختلف با توجه به نوع فاضلاب ورودی به تصفیه خانه و خروجی مورد نظر متفاوت بوده و روش های گوناگونی را می توان برای این منظور به کار گرفت. از جمله فرآیندهای بیولوژیکی که در این گام مورد استفاده قرار میگیرد می توان به روش لجن فعال، روش لجن فعال با هوادهی گسترده و روش بستر لجن رو به بالا هوازی اشاره نمود. از رایج ترین تجهیزات برای حذف میکروارگانیسم ها در این گام پکیج تصفیه فاضلاب UASB می باشد که در تصفیه خانه های بزرگ صنعتی کاربرد گسترده ای داشته و کیفیت فاضلاب خروجی را تا حد زیادی افزایش می دهد.علیرغم حذف باکتری ها و میکروارگانیسم ها در این گام، هنوز مواد آلی و فلزات و مواد شیمیایی مختلفی ممکن است در فاضلاب موجود باشد که بخاطر تاثیرات منفی بر محیط زیست، لازم است قبل از خروج از تصفیه خانه حذف گردند. به همین خاطر گام بعدی که تصفیه شیمیایی و گندزدایی می باشد اجرا خواهد شد.
- مرحله تصفیه شیمیایی فاضلاب
تنها راه برای حذف مواد آلی، فلزات سنگین و مواد شیمیایی مختلف موجود در فاضلاب، گندزدایی می باشد که به شیوه های مختلفی انجام میگیرد. از جمله این روش ها می توان به استفاده از پکیج کلرزنی و همچنین گند زدایی با اشعه UV اشاره کرد.
- خشک کردن و آبگیری از لجن
پس از حدف ذرات معلق، میکروارگانیسم ها و مواد آلی و شیمیایی موجود در فاضلاب، لازم است لجن ته نشین شده در کف استخر تخلیه گردد. مسئله بسیار مهمی که در تخلیه این لجن باید مد نظر قرار گرفته شود، خشک کردن یا آبگیری از آن ها می باشد که توسط فیلتر پرس و سایر تجهیزات قابل انجام است.
- هدف از تصفیه فاضلاب شهری چیست؟
- حذف مواد جامد و ذرات معلق از قبیل تکه های چوب، پارچه، پلاستیک و غیره
- حذف ذرات معلق بین 1 تا 2 میلیمتر از قبیل دانه های شن و ماسه
- از بین بردن باکتری ها و میکروارگانیسم ها با روش های بیولوژیکی مانند پاتوژن ها و مواد مغذی
- از بین بردن آلاینده ها آلی و معدنی مانند پاک کننده ها و سموم کشاورزی
- از بین بردن فلزات سنگین و مضر برای بدنحذف مواد معدنی محلولو در فاضلاب مانند کلسیم و سدیم
